Antigo banco do Rancho Chico, en Celeiro, nunha imaxe de Foto Carlos do 25 de xullo de 1973.

                                     

                                             DO BANCO DAS MENTIRAS AO DA PACIENCIA

                           Bancos mariñeiros da Mariña, fontes inesgotables do pasado e do presente

 Se facedes unha viaxe polos peiraos do norte mariñán, calquera día enxoito do ano, sen dúbida chamaravos grandemente a atención o feito de ver a unha morea de vellos lobos de mar, reunidos ao redor dun banco de madeira ou pedra, semellante á bancada dos antigos traiñóns, convertido a cotío en centro de reunión e permanente foro de discusión.

A maioría destes bancos mariñáns ou de bocarribeira teñen nome propio: banco das mentiras do Mirasol ribadense, o parladoiro da praia do Torno en San Cibrao, o desaparecido bando da paciencia en Viveiro, o da Papoia e do Rancho Chico en Celeiro…

Do banco da paciencia situado antigamente no popular barrio mariñeiro da Ribeira, deixounos a seguinte testemuña o etnógrafo e investigador Xaquín Lourenzo Fernández, que no seu traballo sobre a Cultura Popular Galega (Tomo II da “Historia de Galiza” dirixida por Otero Pedraio), dinos:

“En Viveiro había un arbre, que xa desaparecéu, chamado o “arbre da pacencia”, onda o que se puñan os mariñeiros á espreita do “choutar” das tolinas; cando as vían era sinal de que viña o peixe e entón saían bogando até acadal-o banco das sardiñas e faguel-o cerco”.

Bancos de choiva, brétemas, salseiros e raxeiras. Fieis testemuñas de naufraxios, galernas e traxedias. Fontes inesgotables  do pasado e do presente, tesouros continuos de contos e anécdotas, memoria viva de xeracións de indómitos mareantes.  Sufridos, contritos e humildosiños bancos mariñeiros, rebuldeiros observatorios meteorolóxicos para a esculca de mareas, ceos e ventos. Atalaia de chegadas e partidas, antonte branca escuma de faluchos, trincados, traiñeiras, laúdes, barlotes,  bucetas e remo de couce dos traiñóns, mouro fumear dos vaporciños onte, fero e férreo rebumbio das vacas que sucan o Grand Soleil, hoxe, mañá… Petruciais bancos dos aconteceres do vivir diario, escola prematura de grumetes, boteiros e sogueiróns, retiro forzado de avezados mariñeiros.

Paraninfos engaiolantes de quiméricas e fantásticas andainas por lonxanos e tenebrosos mares, cos que todos os nenos da beiramar soñamos navegar algún día durante a nosa infancia feliz neste Viveiro norte.

                                                   

 

A Papoia, fonte da fábrica de Andrés Amor Santos "Canoura", tamén en Celeiro, co bebé Carmen Paleo Paz con Jesús Paleo Herrero e detrás o tío Manulo.  

                                             Carlos Nuevo Cal, Cronista Oficial de Viveiro       




Comentarios

Publicar un comentario

Publicacións populares deste blog

Imaxe
Grupo de republicanos, entre os que se atopa o viveirés Antonio López Ferreiro, nun campo de traballo de Arxelia.   DOUS VIVEIRESES MORTOS NOS CAMPOS DE CONCENTRACIÓN NAZIS(1941-1945)                                                                                                             Por: Carlos Nuevo Cal                                                                                                         (Cronista Oficial de Viveiro) VÍTIMAS ESQUECIDAS DO NAZISMO Longa, excesivamente longa, foi a batalla legal que comezara a galega Mercedes Núñez (Barcelona, 1911-Vigo 1986), vítima sobrevivente do Holocausto, para tentar recuperar a memoria dos galegos internados nos campos nazis de exterminio.   Unha memoria destruída en gran   parte polos propios alemáns e esquecida, censurada ou arrombada logo do envío dos dez libros que a Oficina de liberación dos Campos francesa remitira en 1952 ao Goberno do xeral Franco. Malia a existencia da devandita documentación na Sede do
Ler máis
Imaxe
                                             Enterro da "anxeliña" Ofelia Pérez Pérez saíndo da igrexa parroquial de Santiago en San Francisco. ANTIGAS TRADICIÓNS VIVEIRESAS DA MORTE E DO   DÍA DE DEFUNTOS DAS ORIXES Á ACTUALIDADE O culto aos mortos relacionado na actualidade co Día de Todos os Santos e Defuntos responde a antigas tradicións pagás que foron cristianizadas nos tempos do emperador romano Diocleciano, cando os crentes celebraban a eucaristía nas catacumbas acompañando aos restos mortais dos mártires. Logo, en 608, co Papa Bonifacio IV, a data do 1 de novembro, consagrouse como celebración para gabar á Virxe María e aos santos mártires. Finalmente, o papa San Gregorio VII fixou definitivamente a conmemoración no século VIII para dedicala á festividade de Todos os Santos. En adiante, estendeuse o costume de ofrendar nesa data unha misa en recordo dos santos e defuntiños cristiáns, ao tempo que se afianzou a denominación de Mes dos Mortos ou Defuntos, fronte
Ler máis
Imaxe
                                                              Verán de 1962.  Na imaxe as populares peixeiras Carmen da "Guisa", Lolita da "Pantina", Consueliño da "Madona" e Carmen da "Taragaia" diante da tenda de salazóns da rúa M.Pardo de Cela.                                                      TEMPO DE PEIXE LAÑADO…                        Lañar artesanalmente chicarros, curriolos ou sardiñas vén de antigo Neste verán atípico e pandémico de fortes calores e momentos de leceres múltiples temos   ocasión de retomar a antiga tradición de lañar artesanalmente chicharros, corriolos e sardiñas, principalmente. Trátase dunha preparación culinaria que forma parte da nosa rica gastronomía mariñeira dende tempos inmemoriais e que non sempre resulta valorada oportunamente polos moitos restauradores e casas de comidas existentes na Mariña. Unha das noticias máis antigas que coñecemos sobre o curado ou secado do peixe aberto e eviscerado en Vivei
Ler máis
Imaxe
  Antón Noriega Varela (Mondoñedo, 1869-Viveiro, 1947)   Coincidindo co nacemento de Antón Noriega Varela en Mondoñedo, o 19 de outubro de 1869, consideramos oportuno recuperar o presente texto escrito con motivo da celebración no ano 2019 en Viveiro do 150 aniversario do seu nacemento. O referido artigo foi publicado no Heraldo de Vivero e na revista mindoniense Amencer .   ESTANCIA E MORTE DE ANTÓN NORIEGA VARELA EN VIVEIRO (1931-1947)                                                                                                                                                                                ADRAL Cando Antón Noriega Varela chegou a Viveiro, en outubro de 1931, para facerse cargo da Escola de nenos de Santa Mª de Chavín, xa era un poeta consagrado tanto en Galicia como na emigración americana, grazas á ampla expansión da súa obra publicada en distintas edicións nos libros “Montañesas”, “A Virxe y-a paisanaxe”, “D´ O Ermo” e “Como falan os brañegos”; asi m
Ler máis
Imaxe
             A maquinaria despois de ser restaurada pola empresa viveiresa Lages Relojería Monumental.                            A RELOXERÍA EN VIVEIRO, UNHA HISTORIA CENTENARIA (1534-2023) O PRIMEIRO RELOXO MECÁNICO (1534-1860) Malia a que descoñecemos cando e onde se inventou o primeiro reloxo mecánico europeo, a súa aparición supuxo unha auténtica revolución para a época, en especial, nos ambientes monacais e eclesiásticos, onde se produciría unha grande mellora na medida do tempo. Ademais do carácter utilitario e práctico dos reloxos a súa utilización nos cenobios axudou a manter a disciplina na vida monacal, fomentando a puntualidade nos oficios divinos, nas comidas e demais actos comunitarios.   A Igrexa tivo moito que ver en canto ao descubrimento, desenvolvemento e expansión dos reloxos, non só pola súa utilización práctica, senón tamén polo moito que influíron os clérigos na transmisión aos artesáns dos coñecementos e saberes necesarios para poñer en práctica o funciona
Ler máis
Imaxe
                                              Salustiano González López, natural de Celeiro, escribindo un dos seus artigos con estilográfica. SALUSTIANO GONZÁLEZ LÓPEZ UN PRECURSOR DO FÚTBOL E BALONCESTO ARXENTINO Do Celeiro natal ao Val de Puán na Arxentina Salustiano María Antonio González López –“El Gallego González, ou Agustín Selza Lozano” na historia do deporte arxentino– naceu   en Celeiro (Viveiro) ás sete da tarde do día trinta e un de maio de 1889, no barrio do Porto, sendo bautizado   sab conditione ao día seguinte polo párroco celeirés José Díaz Teijeiro. Fillo do matrimonio formado por Jesús González Villalba e Vicenta López Sanjurjo, naturais de Xove e Celeiro, respectivamente, foron os seus avós paternos Manuel González e maila súa primeira esposa, Luisa Villalba de San Bartolomeu de Xove; maternos,   José Antonio López e a súa viúva María Josefa Sanjurjo, de Celeiro. Ademais de Salustiano, primoxénito, o matrimonio tivo outros   sete fillos máis: José, Luisa, Mª
Ler máis
Imaxe
  Antiga Ponte de Portochao, en Galdo, derrubada por unha riada   A FEIRA DAS MAULAS (1721-2021)                   A feira de Galdo competía co mercado que había os sábados en Viveiro As feiras e mercados comarcais de Galicia tiveron sempre unha importancia de primeiro orde no concerto económico-social do país. Mesmo son moitos os pobos e vilas que deben a súa orixe e posterior desenvolvemento ao establecerse unha feira, por exemplo, O Carballiño en Ourense, ou Ferreira do Valadouro nas terras do Norte lugués. No caso concreto da Feira das Maulas, que se celebra o segundo domingo de maio na parroquia de Galdo, non podemos precisar con exactitude a súa orixe, aínda que si sabemos grazas a un Real despacho do Consello de Castela datado o 14 de febreiro de 1719, que con anterioridade a esta data xa se viña celebrando, polo menos dende vinte anos atrás, un mercado no sitio denominado da Paleira xunta á ermida de Nosa Señora de Guadalupe. Iniciativa dos veciños A feira mensual de
Ler máis
Imaxe
                                                                                                                                           A Praza nos anos vinte do pasado século. Ao fondo o Campo das Zocas, onde hoxe se levanta o novo Concello.         CEN ANOS DA PRESENZA DE FRANCISCO LARGO CABALLERO EN VIVEIRO (1921-2021) INTROITO O pasado día 5 de xuño cumpríronse os cen anos do mitin que impartiu na Praza Maior da nosa cidade o Secretario xeral da UGT e destacado propagandista socialista Francisco Largo Caballero. A intervención do ex-deputado por Barcelona converteuse nun importante acontecemento político e social que causou un grande impacto entre as masas obreiras e verdadeira curiosidade na maioría da poboación viveiresa. Como consecuencia das recomendacións   e directrices dadas polo líder obreiro reconstituíse ao ano seguinte a Agrupación Socialista local. Mais, vexamos tamén, aínda que sexa dun xeito moi rápido, como foi o desenvolvemento previo das sociedades de resist
Ler máis
Imaxe
Salvador Ferro Franco (1913-1997) A AZAROSA VIDA DE SALVADOR FERRO FRANCO. DA GUERRA CIVIL AOS CAMPOS NAZIS(1936-1945) Nacemento , xuventude e mocidade en Viveiro (1913-1937) Salvador Ferro Franco naceu no lugar da Casaría, nas Pallaregas-Covas (Viveiro), o 7 de decembro de 1913 no seo dunha familia de labregos medianeiros, é dicir, que traballaban as terras e vivían nunha casa que era propiedade da familia Pérez Labarta do Pazo de Grallal, os donos, recibían a cambio a metade das colleitas agrícolas. A familia Ferro estaba composta polos proxenitores, Manuel Ferro Alvo e Antonia Franco Díaz, xunto cos seus fillos: José, Salvador e Josefa. O seu avó José Ferro, era o propietario do lugar da Tora, tamén nas Pallaregas.   O meniño Salvador, comezou a traballar a idade de cinco anos, ao igual que a maioría dos nenos labregos, levando a alindar as vacas ou ben colaborando coa maioría dos traballos propios do campo e da casa, motivo polo cal tivo unha preparación escolar moi escasa, p
Ler máis